Nieuw op mijn boekenplank

-Mijn oma is van peperkoek/ Evelien De Vlieger en Sabien Clement: als de achtjarige ik-figuur uit dit boek op school zijn stamboom moet uitschrijven, heeft hij een probleem, want door massa's scheidingen en nieuwe relaties in zijn familie heeft hij maar liefst elf oma's en opa's. Via verhalen, gedichten en recepten maken we kennis met deze grootouders: de lenigste, de gekste, de snelste, de opa die sterft en degene die de hele dag op facebook zit,... De Vlieger breekt met alle cliché's en stelt energieke, hedendaagse oma's en opa's voor. De gedichten vallen tegen, want ze zijn louter rijmelarij, maar verder weet De Vlieger met weinig woorden en veel humor een sfeervol decor te schetsen. Ook in de prachtige illustraties van Clement komen die humor en sfeer terug.
Voor kinderen vanaf 4 jaar (voorlezen) of 8 jaar (zelf lezen).
**1/2

-Een hoofd vol rommel/ Koen D'haene en Leen Van Durme: als Silke thuiskomt van school ligt haar mama vaak op de sofa te slapen. Ze heeft immers een depressie en een drankprobleem. Haast nooit maakt ze eten voor Silke klaar. En ook haar kleren zijn meer niet gewassen dan wel. Bijna dagelijks is er ruzie thuis. Ook al belooft Silkes mama regelmatig dat ze zal stoppen met drinken, telkens weer loopt het mis. Silke voelt zich erg verantwoordelijk voor haar mama en ze schaamt zich ook. Ze durft dan ook met niemand over de problemen thuis te praten. Gelukkig beseft haar mama zelf dat het zo niet langer verder kan en zoekt ze hulp. Als haar mama over haar alcoholverslaving aan een vriendin durft te vertellen, neemt ook Silke haar meester en een vriendinnetje in vertrouwen. Dit is ook de boodschap die D'haene met dit heftige verhaal meegeeft: blijf nooit met zulke problemen zitten, maar praat erover met anderen. Zo zullen ze je beter begrijpen en gemakkelijker kunnen helpen.

De eenvoudige zwart-wit illustraties met grijs ingekleurde vakken van Van Durme geven de sfeer van het verhaal bijzonder goed weer.

Dit verhaal is vlot geschreven, uitstekend inleefbaar, erg realistisch en nergens te zwaar op de hand. Het kan de poorten tot een gesprek openen. Achteraan vind je doorverwijzingen naar instanties die hulp kunnen bieden bij verslavingen en andere psychische problemen in het gezin.

Voor kinderen vanaf 8 jaar.

***

 

-Hond gezocht/ Berti Persoons: omdat opa Jan eenzaam is, neemt hij op aanraden van zijn buurmeisje, Esther een hond. Hij kiest de liefste hond uit het asiel en noemt hem Cesar. Opa Jan en Cesar zijn gek op elkaar, maar toch loopt Cesar, als op een dag het hek is blijven openstaan, weg en verdwaalt. Hij komt bij de jongens Simon en Murat terecht. Zij willen hem graag houden. Simon wil dat zelfs nog als hij in de winkel een 'gezocht'-affiche ziet, maar Murat is het daar niet mee eens.

Naast deze hoofdverhaallijn heeft Persoons het nog over Gerrit die zijn hond, Blacky van zijn ouders weer naar het asiel moet brengen en later in de verdwaalde Cesar zijn Blacky herkent, en over de slechte relatie tussen Simon en zijn zus, maar werkt dit niet verder uit. Hij vertelt het verhaal rechttoe rechtaan en bouwt weinig of geen spanning op.

Voor kinderen vanaf 8 jaar.

*

 

-Herinneringen van een denkbeeldig vriendje/ Matthew Dicks: Budo is het denkbeeldige vriendje van Max, een achtjarige jongen met autisme. Hij is zo'n vriendje waarvan iedereen denkt dat hij niet bestaat, maar omdat Max hem heeft bedacht, bestaat hij wel. Als Max op een dag verdwijnt, is Budo de enige die weet waar hij is en de enige ook die hem kan redden. Zo ontstaat een ontroerend en verrassend verhaal over vriendschap, opoffering en de kracht van verbeelding. Dat Matthews voor Budo als hoofdpersonage heeft gekozen is niet alleen origineel, doordat hij Max zo goed kent, slaagt hij er ook in de lezer Max, die geen buitenkant heeft, maar helemaal binnenkant is, volledig te laten aanvoelen. Hierdoor brengt hij de lezer zo dicht bij autisme als mogelijk. Enig minpuntje is dat het boek nogal traag op gang komt, doordat Budo veel herhaalt en dingen uitlegt die je als lezer zelf wel kan bedenken.

Voor volwassenen.

***1/2

 

 

 

 

 

Nieuw op mijn boekenplank

-Rood of waarom pesten niet grappig is/ Jan De Kinder: 'Het is iets van niets. Het is zo klein. Er is niemand die het ziet. Alleen ik.' Een meisje merkt dat Tuur bloost. Ze lacht. Even later lacht de hele klas en wordt Tuur ontzettend gepest. Dat is niet meer grappig. Gelukkig is het meisje dapper en durft ze tegen de juf te vertellen wat er aan de hand is. De Kinder toont hoe klein en onbedoeld pesten vaak begint, maar al snel uitgroeit tot iets reusachtigs. Hij toont ook hoe sterke kinderen dit pesten een halt kunnen toeroepen.

Grijs, zwart, aardetinten, een vleugje groen en natuurlijk rood kleuren niet alleen dit boek, ze insinueren ook alle emoties die bij dit verhaal te pas komen. De Kinder heeft daarnaast weinig lijnen nodig om zijn verhaal te vertellen en de gevoelens van de personages duidelijk te maken. Hij gebruikt af en toe collage- of druktechnieken. Woorden heeft De Kinder evenmin veel nodig, maar degene die hij gebruikt zijn wel steeds raak gekozen. Zo staat er telkens veel meer dan er staat.
Een schitterend boek om met kinderen over pesten, en het stoppen van pestgedrag te praten.
Voor kinderen vanaf 4 jaar.
****

-Warres vleugels/ Inge Bergh en Alain Verster: Ietwat mysterieus, sprookjesachtig,  is dit verhaal over Warre, een jongen die bij zijn vader woont, maar niet aan diens hoge verwachtingen kan voldoen. 'Hier komt niets van je terecht,’  heeft die vader gezegd voor hij hem op pad stuurt, 'Zoek iemand die je af en toe een schop onder je kont geeft. Je moet vooruit!' Warre gaat op zoek naar iemand die hem letterlijk zo'n schop geven wil. En ook al vindt hij die niet, hij leert veel onderweg en ontdekt zijn eigen kracht. Bergh is zuinig met woorden, wat er geen gemakkelijk verhaal van maakt, maar een dat erom vraagt meerdere keren gelezen te worden, zodat het kan groeien, net als poëzie.

De illustraties van Verster sluiten daar perfect bij aan, want zij zijn puur poëzie. Grijze, beige, gele en bruine tinten overheersen de meestal paginagrote prenten, waarin volop herfstbladeren opdwarrelen en vogels rondfladderen. Ook zij moeten meer dan een keer worden bekeken om er ten volle van te kunnen genieten. Wie deze moeite doet ontdekt een bijzonder verhaal over verwachtingen en onmacht, opgroeien en loslaten, en vooral ook liefde.
Voor kinderen vanaf 8 jaar.
****

-Twee tieten in een envelop/ Wim Daniëls: ‘Mag je nog lachen als je moeder doodziek is?’ is de ondertitel van dit boek en meteen een van de vragen die Wietske voortdurend bezig houden, want haar moeder heeft kanker en zal niet lang meer leven. Ze stapt alvast uit de moppenclub op school.

Daniëls vertelt het verhaal van Wietske en haar moeder rechttoe, rechtaan. Scherp. Hij toont de hele ziekte door de ogen van Wietske: hoe haar moeder haar haren verliest, hoe ze hoe langer hoe meer in bed blijft, hoe papa telkens weer ‘gemaakt’ vrolijk doet en hoe Wietskes broer zo boos is dat hij zelfs vergeet lief te zijn voor de moeder zelf, tot Wietske hem enkele dagen voor haar dood bij haar moeder in bed aantreft.
Een levensecht verhaal, nergens overdreven sentimenteel, dat je toch naar de keel grijpt.
Voor kinderen vanaf 10 jaar.
***

-Mijn meneer/ Ted Van Lieshout: Eigen belevenissen zijn de basis van deze roman over de relatie tussen de elfjarige Ted en ‘zijn meneer’. Ted ontdekt een briefje in een kapelletje, waar hij wel eens stopt op weg naar school. Het blijkt er gelegd te zijn door een man die pas in het dorp is komen wonen. Het is het begin van de vriendschap met die man, een vriendschap waarbij de meneer het Ted erg naar de zin wil maken, maar tegelijk telkens meer de grenzen van het toelaatbare overschrijdt. Enerzijds voelt Ted dit aan, anderzijds geniet hij er ook van. Hij durft er in elk geval tegen niemand over te vertellen, behalve tegen Maria uit het kapelletje, die hij brieven schrijft.

In deze roman zijn de brieven gebundeld. Zo slaagt Van Lieshout erin het verhaal volledig vanuit het kind te schrijven, zonder ergens te duiden of te veroordelen. Dat is sterk. Als lezer krijg je hierdoor een genuanceerd beeld. Het ene moment ben je boos op de meneer, dan weer kan je begrip opbrengen voor de relatie. Een roman die met veel moed is geschreven.
Voor volwassenen.
****

 

 

Nieuw op mijn boekenplank

-Groter dan een droom/ Jef Aerts en Marit Törnqvist: een jongetje krijgt voor het eerst zijn overleden zusje op bezoek. Samen maken ze een fietstocht. Het zusje rijdt met haar voeten op het stuur en haar handen in de lucht, want haar kan toch niks meer gebeuren. Aerts vertelt dit alsof dat de doodgewoonste zaak is. Op deze manier creëert hij een ontroerend verhaal dat tegelijk luchtig is. Hij gebruikt een poëtische taal die toch dicht bij het kind staat. De ietwat dromerige illustraties in zachte tinten van Törnqvist tillen de tekst naar een nog hoger niveau.
Een erg bruikbaar prentenboek om met kinderen over verlies te praten.
Voor kinderen vanaf 6 jaar.
****

-De zeepridder/ Kristin in-‘t-Ven en Matthias De Leeuw: Ridder Roger is geen gewone ridder. Hij ziet er graag netjes uit. Hij houdt dan ook van een bad met lekker veel schuim, maar tegelijk van vechten. Op een moment dat hij zelf aan dat bad toe is, roept de koning hem echter op om een draak te verslaan. Een origineel verhaal met soms een vleugje humor, grappige woordspelingen en een verrassend slot. Alleen de vele rijm is storend. De Leeuw zorgde voor fijne ingekleurde lijntekeningen, die ondanks de weinige details subtiel, sfeervol en expressief zijn.
Voor beginnende lezers vanaf 6 jaar. (AVI M4)
***

-Het ding en ik/ Shaun Tan:  een reusachtige bruinrode ketel met tentakels als van een inktvis staat op een drukbevolkt strand, maar niemand merkt het ding op, behalve een jongen die er kroonkurken zoekt voor zijn verzameling. Hij aarzelt, maar neemt het ding dan mee naar huis, wil het later naar het Ministerie van Restjes en Overschotten brengen, en levert het uiteindelijk af op een plek waar nog meer dingen staan. Tot hier het surrealistische verhaal dat vast de fantasie van jonge kinderen prikkelt. Wie al wat ouder is en de tijd neemt om de drukke pagina’s grondiger te bestuderen ontdekt in de bruinrode tekeningen op achtergronden van krantenpapier of uittreksels uit wetenschapsboeken ook een portie maatschappijkritiek. Voor de middenpagina plaatste Tan het ding in schilderijen van Edward Hopper  en John Brack die hij naschilderde.

Voor kinderen vanaf 6 jaar en volwassenen.
****

-Koningskind/ Karen Curé: 1975. Er is een nieuwe leerling in het zesde leerjaar, Florentine. Ze komt uit Burundi en zou de dochter van een prins zijn. Van in het begin klikt het niet tussen haar en Leentje, het hoofdpersonage van dit boek. Ook met de nieuwe juf, die met twee met maten en twee gewichten weegt, heeft Leentje het moeilijk. Ze komt in opstand. Dan is Leentjes hond spoorloos, valt het kersttoneel in duigen door een overstroming en blijkt een naburig dorp nog erger onder water te staan. Er gebeurt ontzettend veel in dit verhaal wat ten koste is van de spanningsboog. Soms klinkt het ongeloofwaardig. Dit boek moet het dan ook meer van de schrijfstijl hebben. Curé weet de sfeer van de jaren zeventig ontzettend mooi neer te zetten in korte zinnen, met prachtige beelden en vergelijkingen, veel suggestie en op tijd en stond wat humor.

Voor kinderen vanaf 11 jaar en ‘meisjes’ die zelf kind waren in de jaren zeventig.
***

 

 

Nieuw op mijn boekenplank

Hond bijt wolf / Sylvia Vanden Heede en Marije Tolman: het zit Hond niet mee. Hij heeft een bot, maar Wolf wil het ook. Bovendien haalt zijn baas Pup in huis. Daar is hij allesbehalve blij mee. Maar dan krijgt hij een idee. Als Wolf op Pup past, geeft hij hem een bot in ruil. En zo gebeurt het. Tot Hond wroeging krijgt… In dit derde boek in de reeks over Wolf en Hond puzzelt Vanden Heede de korte woorden die onze taal rijk is tot eenvoudige zinnen, en knutselt ze deze zinnen tot een amusant, soms grappig en boeiend verhaal voor beginnende lezers (AVI start tot M3). De expressieve, kleurrijke en vrolijke illustraties van Tolman zorgen ervoor dat deze lezers tussen het smullen van de woorden door regelmatig even tot rust kunnen komen.
Voor kinderen vanaf 7 jaar.
***

Papa, hoor je me? / Tamara Bos en Annemarie van Haeringen: Polles papa is pas overleden. Op zijn eenvoudige, kinderlijke manier haalt Polle herinneringen op aan de periode toen zijn papa ziek was en vertelt hij wat er gebeurt tot aan de crematie. Hij is hierbij zo eerlijk het ook over de dingen te hebben die hij niet leuk vond aan zijn papa. Dit maakt het verhaal meteen levensecht en herkenbaar. Bos brengt het verdriet van het kind bijzonder fijngevoelig onder woorden, zonder ook maar ergens te vervallen in volwassen sentiment. Ze gebruikt hierbij een verbazend lichte en luchtige taal. Ze vergelijkt de ziekte van Polles papa met een eindeloos stratego. Deze metafoor trekt van Haeringen knap door in de illustraties. Ze laat rode en blauwe stratego-mannetjes met elkaar vechten, waarbij de blauwen verliezen en hun stratego-vriend ten grave dragen. Door de soberheid en oprechtheid raakt dit boek je diep. Het kan een gesprek openen met wie ook iemand heeft verloren. Een aanrader!
Voor kinderen vanaf 8 jaar.
****

De reus van de zomerflat / Stefan Boonen en Tom Schoonooghe: in de zomerflat waar Albert Lofloos woont, gebeurt nooit wat tot er deze zomer plots heel veel gebeurt. Boonen weeft twee verhalen door elkaar: het fantasierijke over de ontmoeting met reus, Pjiep, en het realistische over hoe de bewoners zomaar uit hun flat worden gezet. Hij snijdt hierbij heel wat thema’s aan als armoede, verwaarlozing, vriendschap, eenzaamheid, de gevolgen van de opwarming van de aarde,… Dit gebeurt erg suggestief waardoor jonge lezers ze waarschijnlijk niet allemaal vatten. De spanning in het verhaal krijgen ze sowieso wel mee. De reus spreekt een originele eigen taal wat vaak voor droge, grappige dialogen zorgt. De sobere en eigenzinnige illustraties van Schoonooghe vormen een mooie aanvulling bij de tekst. Een zomers verhaal dat ook in de winter kan worden gesmaakt.
Voor kinderen vanaf 10 jaar.
***

Help me herinneren / Bernlef: herinneringen lopen als rode draad doorheen het oeuvre van Bernlef en met deze negentien verhalen over herinneren en vergeten meteen ook doorheen zijn allerlaatste boek (Bernlef overleed op 29/10/2012). In het titelverhaal krijgt een Italiaanse ober in New York brieven van zijn analfabete moeder. Ze dicteert de brieven aan een dorpsgenote, maar ook als er iets gebeurt waardoor de moeder niet meer kan praten, blijft de ober brieven vol herinneringen ontvangen. Andere vertellen o.a. over een jazzpianist die van de aardbodem verdwijnt, een jongeman die verliefd wordt op de geur van zijn werkster die hij nog nooit in levende lijve heeft gezien, een man die tijdens een reünie uitkijkt naar een verloren geliefde die helaas lang geleden blijkt omgekomen te zijn bij een verkeersongeluk,… De verhalen kenmerken zich doordat ze het vooral van de sfeer moeten hebben. De hoofdpersonages spreken vaak met dezelfde stem. Is dit de auteur die we tussen de regels horen? Zeker bij het verhaal ‘Na mijn begrafenis’, waarin een zekere Henk, die wel erg veel op Bernlef lijkt, zich in het hiernamaals afvraagt of herinneringen betrouwbaar zijn, blijft deze vraag nazinderen.
Voor volwassenen
***

Vijfenveertig (26)

Boekenzondag

Zoals elke zondag moet ik mee naar de kerk. Zoals elke zondag luister ik daar niet naar wat de pastoor vertelt, maar gluur ik naar de gehandicapte jongen schuin achter me en de zussen met de lange haren schuin voor me. Ik droom dat ik zo mooi ben als zij. Ik beeld me in dat zij mijn vriendinnen zijn. Ondertussen tel ik de minuten tot aan de communie af. Na de communie kijk ik wel naar de pastoor, want ik weet dat het dan niet meer zo lang duurt. Zodra de pastoor een kruisteken maakt schiet ik recht en wring me tussen de andere mensen over het gangpad naar achteren.
Als eerste stap ik dan de parochiebibliotheek in het huisje naast de kerk binnen. Het is een smal en donker huisje. De kleine kamers staan vol schabben met boeken. Het ruikt er muf. Ik leg mijn boeken van de vorige week op de toonbank en loop door tot helemaal achteraan, want daar staan de kinderboeken. De meeste zijn al oud. Hun kaft is gekreukt en hun bladen zijn vergeeld. Maar de verhalen erin zijn wel spannend of romantisch gebleven. In het donker moet ik goed kijken om hun titels te kunnen lezen. Toch is mijn keuze gauw gemaakt. De mevrouw achter de toonbank schrijft de boekgegevens op mijn kaart en stempelt de datum van vandaag ernaast. Nu is het nog wachten op mijn broer. Hij heeft meer werk om net die boeken die hij wil lezen in de boekenrijen te vinden.
Thuis leg ik me met mijn mooiste aanwinst languit op de zetel. Eerst speelt mijn broer nog naast me met zijn Playmobil en geeft ons moeke de planten water. Maar even later word ik zo door mijn boek opgeslokt dat zij nog amper figuranten zijn. Net als het draaispit dat zoemt in de oven en de geur van gebraden kip die langzaam ons huis vult niet meer zijn dan achtergrond bij mijn verhaal.
Pas als Johan Verminnen veel later op de radio ‘Met zeven aan de tafel, de grote tafel bij ons thuis. Is het eten nog niet klaar? Vader van ’t kaarten niet thuis…’ zingt, en ons moeke zwaar zuchtend langs het raam passeert om te zien waar ons vake, die een pintje is gaan drinken, blijft, is er weer even leven naast de zinnen die ik lees.
Stil hoop ik dat ons vake nog keilang wegblijft. En ik duik weer in mijn boek.

Meer over mijn vijfenveertigdagenproject lees je hier.

Op reis met de tandenrobot

Mijn eerste boekje voor beginnende lezers (AVI4/E4)
Illustrator: Jan Heylen

Vanaf vandaag in de winkelrekken

Nieuw op mijn boekenplank

Chaos in Drummelo/ Lilly L'Arronge: Daan eet een banaan. Als ze op is gooit hij de schil op de grond. Een meisje tikt hem meteen op de vingers. 'Dat kan je toch niet maken,' zegt ze, 'Stel je eens voor wat er allemaal kan gebeuren!' Daarop begint Daan te fantaseren. Van het ene komt het andere. Binnen de kortste keren ontstaat er een chaos die L'Arronge bijzonder hilarisch in beeld weet te brengen. In het begin is de bladspiegel vrij rustig met veel wit, maar hij wordt telkens drukker en kleurrijker. L'Arronge tekent erg veel details waardoor de kinderen goed moeten kijken om alles op te merken. En dat maakt dit boek ook net zo leuk, want elke leesbeurt opnieuw ontdekken ze vast nieuwe dingen.
Voor kinderen vanaf 3 jaar.
***

Kelderkind/Kristien Dieltiens: op Pinkstermaandag 1828 staat plots een zonderlinge knaap op het marktplein in Neurenberg, Kaspar Hauser. Hij beweert dat hij jarenlang opgesloten zat. Dieltiens reconstrueert het levensverhaal van deze historische figuur. Ze besteedt hierbij veel aandacht aan zijn ontdekking van de wereld en de taal. Tegelijk weeft ze er een fictief verhaal door, dat van de verschoppeling Manfred met zijn hazenlip. Ze stuurt beide verhalen naar een spannende plot. Zo creëert ze een meeslepende psychologische misdaadroman met een hoge geschiedkundige accuraatheid. Niet alleen de inhoud is bijzonder, het boek is ook knap vormgegeven.
Voor jongeren vanaf 15 jaar en volwassenen.
****

Tonio/ A.E.Th.van der Heijden: als op Eerste Pinksterdag 2010 zijn enige zoon Tonio om het leven komt bij een verkeersongeluk doet van der Heijden het enige waartoe hij in staat is, herinneren, aantekeningen maken, een requiemroman schrijven. Hij doet dit op een erg associatieve wijze. Zo geeft hij Tonio een stem en trekt hij tegelijk alle registers open die bij dood en rouw horen: van ontkenning, woede, verzet tot aanvaarding, en zelfs hoop. Dit boek kan een steun betekenen voor mensen die ook in rouw zijn.
van der Heijden won de Libris Literatuurprijs 2012 met dit boek.
Voor volwassenen.
****

Dwarsliggers: boeken van 8 bij 12 cm die handig zijn voor in je handtas, op de trein, en andere plekken waar je weinig plaats hebt... ook in mijn reisbagage en op het vliegtuig, dacht ik. Dus nam ik er enkele mee op vakantie.
Op voorhand was ik bang voor het kleine lettertype, maar ook al beginnen mijn ogen achteruit te gaan, dat was ongegrond. Wel vond ik dat de boeken niet zo gemakkelijk 'bladerden' door het dunne papier. Regelmatig sloeg ik dan ook meer dan een bladzijde tegelijk om. Toch stop ik vast ook volgend jaar enkele 'Dwarsliggers' in mijn vakantietas.
Dit jaar las ik:
De thuiskomst/ Anna Enquist ****
Zomerhuis met zwembad/ Herman Koch ***

Windjes

Ik heb Zoonlief altijd heel gewoon verteld hoe kinderen worden gemaakt. Maar nu hij ook in de technische kant van de zaak geïntereresseerd geraakt, vind ik het gemakkelijker er een voorlichtingsboek bij te nemen. Daarom fietsen we samen naar de bib.
Hun aanbod van dit soort boeken valt me echter tegen. Eigenlijk liggen er nog dezelfde exemplaren als toen ik kind was. De titel van een van die boeken is: 'Waar komen de kindjes vandaan?'
Zoonlief toont het me. 'Waar komen de windjes vandaan?' lacht hij.
Plots begint het verschrikkelijk te stinken in de bib.

Nieuw op mijn boekenplank

-Als de bomen straks gaan rijden/ Frank Adam en Milja Praagman: meer dan tachtig grappige, prettig gestoorde, vrolijk-ontroerende gedichten over alledaagse kinderdingen als jeuk, tanden krijgen, snottebellen, computer, oma en opa, verdrietig zijn en gaan slapen. Sommige verschenen al in eerdere bundels van Adam, maar zijn het herlezen zeker waard. Erbij strak vormgegeven, maar bijzondere illustraties van Praagman, zoals een kind met boekenhoofd en een opa die is vastgegroeid aan zijn stoel, die mooi de sfeer van de gedichten weergeven. Een boek dat je doet glimlachen.
Voor kinderen vanaf 5 jaar.
***

-Kloppend hart of Hoe verliefd Kaatje was/ Anja Feliers en Jeska Verstegen: in ietwat clichématige bewoordingen (AVI M5- het vroegere AVI4) vertelt Feliers hoe Kaatje hals over kop verliefd wordt op de nieuwe jongen in de klas, maar algauw ontdekt dat hij toch niet zo aardig is. De frivole tekeningen van Verstegen maken ondanks het vele roze alle clichés goed. Haar kloppende harten hangen immers als trommels om de nek van de kinderen die er duchtig met trommelstokken op slaan en een hoofd waarin gemene gedachten wonen tekent ze als een huis in kille kleuren. Deze illustraties laten vast ook de harten van vele meisjes wat sneller kloppen.
Voor kinderen vanaf 7 jaar.
***
(Dit is het boek van de fameuze deurhanger)

-De melkweg/ Bart Moeyaert: veel gebeurt er niet in dit boek, en tegelijk gebeurt er bijzonder veel. Maar om dat te kunnen zien moet je het boek zin per zin, woord per woord proeven. Je moet er de tijd voor nemen, je innestelen in de hoofden van de personages en letter per letter smullen van wat er in hen omgaat. Alleen zo beleef je hun zomer, die zich grotendeels afspeelt op een muur die als clubhuis fungeert, tot in het diepst van hun gevoelens mee. Alleen zo lees je waar het eigenlijk om gaat: verbondenheid en eenzaamheid, ruzie maken en het weer goed maken, liefhebben en loslaten, en je eigen weg gaan. Moeyaert gebruikte een sobere en bijzonder suggestieve taal en dat is meteen de kracht van dit boek. Met dit boek won Moeyaert de Boekenleeuw 2012.
Voor kinderen vanaf 10 jaar (geoefende lezers) en volwassenen.
****

-Het slimme organizing boek, voor een leven met minder stress en wanorde/ Sara Van Wesenbeeck: wie meer rust in zijn huis, zijn hoofd en zijn leven wil vindt in dit boek richtlijnen en concrete voorbeelden die je helpen dit effectief te verwezenlijken. Stap voor stap toont personal coach Van Wesenbeeck hoe je je opruim- en organisatiestijl kan bijsturen, welke valkuilen je hierbij tegenkomt en hoe je slimme gewoonten in je leven kan integreren. Het zijn geen loze woorden, maar tips waar je als sloddervos echt wat aan hebt. Alleen de paperassen handelt Van Wesenbeeck nogal snel af, voor mij had dit hoofdstuk een pak uitgebreider gemogen.
Voor volwassenen.
***

Nieuw op mijn boekenplank

-Toen kwam Sam/ Edward van de Vendel en Philip Hopman: toen van de Vendel bij zijn broer in Canada op vakantie was verscheen er plots een prachtige witte berghond. Wat de familie met deze hond beleefde vroeg gewoon om neergeschreven te worden en dat deed van de Vendel dus ook, in een bijzonder mooie taal. Het werd een hartverwarmend verhaal dat als het ware zichzelf vertelt. In een mum van tijd hou ook jij van Sam. En van Kix, de jongen uit de familie. Als afwisseling bij de tekst zorgde Hopman voor dynamische zwart-wit pentekeningen. Een boek om in een ruk uit te lezen. En heb je dan nog zin naar meer? Geen probleem, want een tweede boek over Sam ligt ondertussen in de winkelrekken: De raadsels van Sam.
Voor kinderen vanaf 8 jaar.
****

-De mooiste zomer van mijn leven/ Karen Dierckx: in een clichématige taal vertelt Dierckx over Rosalie, het 'kindermeisje' van Princesse, een Afghaanse windhond. Ze mag met haar werkgevers, meneer Jean-Paul en madame Lily, mee naar zee waar ze haar seksualiteit ontdekt en de liefde in haar verschillende gedaantes leert kennen. Dan breekt de oorlog uit. Dierckx schrijft psychologisch correct. Ook al speelt het verhaal zich bijna honderd jaar geleden af en wordt er nu heel anders met seksualiteit omgegaan, een aantal dingen zijn vast nog herkenbaar voor hedendaagse meisjes. Dierckx werkt nogal expliciet naar een vervolg toe. Helaas eindigt dit boek hierdoor erg plots. Ik hou daar helemaal geen goed gevoel aan over en ben zelfs niet benieuwd naar dat vervolg.
Voor jongeren vanaf 14 jaar.
*

-Brandlucht/Erik Vlaminck: een familiesaga over een Belgisch-Nederlands gezin in Ontario, Canada. Elly, het enige kind van Mina en Tony groeit op met de strubbelingen tussen haar ouders. Ze trekt hierbij duidelijk partij voor haar vader tot die op een dag plots is verdwenen. Later zoekt ze uit waar hij naartoe is en ontdekt ze dat hij altijd al een dubbelleven heeft geleid. Vlaminck laat Elly (het vaakst), Mina, Tony en Elly's dochter Linda afwisselend aan het woord. Elk vertellen ze hun waarheid, die compleet van elkaar verschilt. En toch ervaar je als lezer dat ze allen gelijk hebben. Het is ongelooflijk hoe goed Vlaminck hierbij in de huid van de verschillende personages kruipt. Hij weet knap sfeer op te roepen en gebruikt een directe, volkse taal die uitstekend bij de personages en het verhaal past. Brandlucht is een donker verhaal, maar doordat Vlaminck er op tijd en stond ook humor in stopt wordt het nergens zwaarmoedig.
Voor volwassenen.
****

-Post voor mevrouw Bromley/ Stefan Brijs: het aangrijpende verhaal van de vriendschap tussen de zoogbroers, Martin en John. Nu de oorlog is uitgebroken wil Martin niets liever dan naar het front vertrekken, samen met John. Maar die wil verder studeren en doet dat -ondanks alle tegenkantingen van de 'man in de straat'- ook. Na een aantal verliezen belandt hij uiteindelijk toch aan het front. Het verhaal ook van Johns genegenheid voor zijn zoogmoeder, mevrouw Bromley, en over hoe moeilijk het is slecht nieuws te brengen aan iemand die je graag ziet. In het eerste deel (als John nog thuis is) snijdt Brijs dit thema aan via Johns vader die als postbode de overlijdensberichten van jongens die in de oorlog zijn omgekomen aan hun ouders moet bezorgen. In het tweede deel (als John aan het front is) dient hij zelf zo'n mededeling te doen. Brijs doorspekt deze roman met citaten uit de klassieke literatuur, wat net als de soms houterige dialogen, ietwat gekunsteld overkomt.
Voor volwassenen.
***

Nieuw op mijn boekenplank

-Met opa in het donker/ Stefan Boonen en Marja Meijer: in dit vierde boek in de opareeks van Boonen logeren de zeven kleinkinderen bij hun grootouders. Oma is naar een feestje. Dus zijn de kinderen met hun opa alleen thuis. Ze spelen verstoppertje. Een sfeervol verhaal waarbij best wat spanning komt kijken, die Boonen ook mooi weer afbouwt, zodat de kinderen het boek met een gerust hart kunnen wegleggen. De tekeningen van Meijer geven het gezellige opahuis goed weer. Soms vertellen ze hele stukken verhaal waar geen woord aan te pas komt.
Voor kinderen vanaf 4 jaar.
***

-Opa en het geheim van de smokkelaars/ Per Olov Enquist: ook in dit boek logeren kleinkinderen bij hun opa, maar ze zijn al een pak ouder en beleven dan ook grootsere dingen. Ze trekken met hun opa naar de berg, waar ze vreemde zaken ontdekken zoals een zendinstallatie en pakketjes met wit poeder. Dit boek is het vervolg op 'Met opa op expeditie', maar kan ook worden gelezen zonder dat je het voorgaande kent. Waar nodig verwijst Enquist immers met voldoende details naar de vorige expeditie. Voor wie dat boek las kan dit natuurlijk wel storend zijn.Een mooi geschreven, grappig en spannend boek, dat op het randje van de geloofwaardigheid balanceert.
Voor kinderen vanaf 9 jaar (voorlezen vanaf 7 jaar)
***

-Bajaar/ Martha Heesen: Julia en haar zussen wonen in de jaren na de Tweede Wereldoorlog bij hun grootmoeder Momo op het Brabantse platte land. Hun moeder is dood, hun vader niet teruggekomen uit de oorlog. Wel is het paard Bajaar bij hen komen wonen. Heesen weet heel gedetailleerd de sfeer van toen weer te geven, als op een schilderij, maar laat verder niet veel gebeuren in het boek. Ze vraagt de lezers tussen de regels te lezen, en dat maakt dit boek helemaal niet makkelijk.
Voor jongeren vanaf 12 jaar (voor geoefende lezers)
***


-De rode boom/ Shaun Tan: in vierentwintig surrealistische prenten geeft Tan weer wat eenzaamheid, pijn, verdriet en depressie is. Met deze vierentwintig prenten schept hij ook hoop, want op elke prent dwarrelt ergens (soms moet je heel goed kijken om het op te merken) een rood blad dat uiteindelijk uitgroeit tot een prachtige rode boom. Bart Moeyaert zorgt voor de vertaling van dit boek. Hij doet dit bijzonder sober, want dit verhaal heeft niet veel tekst nodig. Een knap en troostrijk prentenboek voor klein en groot.
Voor alle leeftijden.
*****

De vraag van Olifant

Eerst was er De vraag van eend, een boek dat Leen van den Berg met Ann Ingelbeen maakte (verschenen in 2007). Alles en iedereen kwam daarin samen om zich over de vraag van eend te buigen: waar ga je heen als je dood bent?

In De vraag van Olifant voert Leen dezelfde personages op. Alleen de schildpad, die toen de vergadering leidde, is er dit keer niet bij, want zijn vrouw is ziek. Hij wordt vervangen door de uiterst efficiënte mier. Met zijn allen zoeken ze nu uit hoe je weet dat je van iemand houdt. De dieren, mensen, maar ook Steen, Appelboom, de zon en de sneeuwvlokjes,... komen met erg uiteenlopende antwoorden op de proppen. Zo belicht Leen de vele facetten van de liefde. De antwoorden passen telkens schitterend bij de personages. De appel fluistert bijvoorbeeld: 'Als ik mijn liefste zie ga ik blozen.' en de wolken giechelen: 'We drijven altijd weer dezelfde kant op [...] Zelfs als we net gebruld en geknetterd hebben tegen elkaar.' Olifant verdwijnt op het einde wel heel snel van het toneel en dat vind ik wat jammer. En Mier heeft er allemaal niet veel boodschap aan. Ze wil dat de vergadering snel vooruit gaat en blijft nadien, zonder te begrijpen waarom, met een gevoel van eenzaamheid achter. Toch wordt het nergens overdreven sentimenteel. Dit boek leent zich uitstekend om nadien over door te filosoferen.
Kaatje Vermeire verzorgde de illustraties in haar eigen romantische stijl die wat aan de dertiger jaren uit de vorige eeuw doet denken. Ze werkte met een combinatie van collage-, teken- en grafische technieken en gebruikte vooral zachte kleuren. Naast alle personages die Leen beschrijft voegt ze er nog een heleboel toe. Hierdoor, en door de vele details, kan je naar de prenten blijven kijken. Ook haar originaliteit maken van dit boek een lust voor het oog. Zo is bijvoorbeeld de berg waarop alle figuren vergaderen Olifant zelf.

Ik heb horen fluisteren dat er ook nog een derde vraag zou komen. Wat mij betreft hoeft die niet zo lang op zich te laten wachten als de tweede, want deze boeken staan garant voor fantastische (voor)lees-, kijk- en (na)babbel- momenten.

Voor kinderen vanaf 5 jaar.
****

Nieuw op mijn boekenplank

Kleine korstendief/ Aag Vernelen en Richard Verschraagen: plots wil Bram geen korsten meer eten. Maar dat is buiten zijn mama gerekend: als zijn bord niet leeg is, mag hij niet van tafel. Daarom bedenkt hij allerlei trucs: hij geeft de korsten aan de hond, verstopt ze in zijn broekzak, snijdt ze ’s nachts zelfs van het brood,… want zijn vriend Jip zei: van korstjes krijg je borstjes… en dat is wel het laatste wat Bram wil.
Een vlot geschreven, vrolijk en voor vele kinderen en hun ouders ook herkenbaar verhaal. De illustraties werden gemaakt met een scraperboard. Dit is een kartonnen plaat met een laag Chinese klei op. De illustrator zette miljoenen streepjes en kraste zo de klei weg en de tekeningen als het ware open met als resultaat sterke zwart-wit prenten vol fijne streepjes, waarbij een vleugje humor nooit ver weg is.
Voor kinderen vanaf 4 jaar.
***

De vraag van Olifant/ Leen van den Berg en Kaatje Vermeire: net als elk jaar klimt Olifant samen met alles en iedereen de heuvel op. Hoe weet je dat je van iemand houdt, vraagt hij zich af. Muis, Sneeuwwitje, steen, wolk, zon, appelboom, oma,... iedereen zoekt mee naar het antwoord. Alleen Mier, die de vergadering leidt, vindt het allemaal maar flauwe kul. Leen maakte er een warm verhaal van waarbij ze de vele facetten van de liefde belicht. Kaatje zorgde met haar fijne, gedetailleerde illustraties voor nog meer diepgang. Zo werd het een boek om bij weg te dromen dat vast niet alleen kinderen beroert.
Voor kinderen vanaf 5 jaar.
****
(Later meer hierover.)

Hip en Pip op stap met rat/ Loes Hazelaar en Richard Verschraagen: met zijn honderdennegen pagina’s is dit boek best een kanjer voor eerste lezers. Maar ze krijgen wel een vlot en boeiend verhaal over de honden Hip en Pip die samen met hun baasje Eef de stad intrekken. Daar ontmoeten ze Rat. En dat zorgt voor avontuur. Loes gebruikte haast alleen eenlettergrepige woorden (AVI 1 t.e.m. AVI 3) die alle zo op hun plaats lijken te staan dat je bijna zou vergeten dat het om een AVI-tekst gaat. Richard tekende ook hier op een scraperboard, wat weer karaktervolle zwart-wit prenten geeft. Een boek dat beslist de leeshonger bij beginnende lezers aanwakkert.
Voor kinderen vanaf 6 jaar.
***

Het negende schrift van Maya/ Isabel Allende: 'Schrijf eens een hedendaags verhaal,' vroegen haar kleinkinderen en Allende schreef. De negentienjarige Maya is op weg naar Chiloé, een eiland in het zuiden van Chili. Als kind woonde ze in Noord-Amerika bij haar grootouders. Als haar opa sterft is haar oma zo diep in de rouw dat ze Maya niet kan helpen met háár verdriet. Ze merkt niet eens dat het volledig mis gaat met Maya. Pas als Maya opgepakt wordt ziet ze dat er drugs en alcohol in het spel zijn. En het gaat van kwaad naar erger. Maya moet zelfs onderduiken. Daarom stuurt haar oma haar naar Chiloé, naar Manuel Arias, een stugge antropoloog die bezig is een boek te schrijven over de mythologie van het Chileense eiland. Ook hij worstelt met zijn verleden. Een psychologisch verhaal dat eindigt als een misdaadroman. Geschreven in de hemelse Allende-stijl.
Voor volwassenen.
****

Rood weeskind

De zeventienjarige Thor woont met zijn ouders op een afgelegen plek. Het gezin heeft de dood van Thors tweelingbroer, Olmo, nooit echt kunnen verwerken. Zijn aanwezigheid hangt nog als een schaduw over het huis. Thor trekt vaak in zijn eentje de natuur in. Hij maakt er zwart-wit foto's van dode dingen en voert gesprekken met zijn overleden broer. Zo houdt hij de herinnering aan Olmo levendig. Thors leven krijgt een nieuwe wending als de Vallstroms, vrienden van zijn ouders, na jaren terugkeren uit Amerika. Thor leert hun dochters Louise en Lilith kennen. Elk op hun manier zorgen ze voor een onvergetelijke zomer, waarin alles voorgoed lijkt te veranderen. Thors eenzaamheid wordt doorbroken, maar hij zal ook afscheid moeten nemen van zijn bijzondere band met Olmo. En waarom wil het rood weeskind, een nachtvlinder met rode achtervleugels, hem maar niet met rust laten?


Mijn grootmoeder bakte boterkoekjes. Ze bewaarde ze in een prachtige blikken doos. Als ik ervan smulde deed ik dat met hele kleine hapjes om zo de smaak en de liefde waarmee ze ze had gemaakt helemaal in me op te nemen.
'Rood weeskind' van Begga Dom is een boek dat het verdient om op dezelfde manier geproefd te worden. Begga vertelt hoe Thor zijn dode broer moet loslaten om zelf te kunnen leven. Ze heeft hierbij veel aandacht voor de psychologie van het personage. Ze beschrijft de omgeving waarin hij vertoeft zo dat je als lezer als het ware mee door de magische landschappen loopt. Zin na zin tovert Begga met taal en doorheen het verhaal weeft ze een bijzonder mooie symboliek.
Als grootmoeders koekjesdoos leeg was kon ik nog even nagenieten, maar dan was het gedaan. Dit boek kan ik telkens weer vastnemen. En dat doe ik ook, want elke keer opnieuw ontdek ik nieuwe lagen in het verhaal.

Een bijzonder boek voor jongeren vanaf 14 jaar.
****

Nieuw op mijn boekenplank

-Ik kan niet slapen/ Jonas Boets en Kristina Ruell:een van de betere boeken voor beginnende lezers (AVI-M3/AVI 2). Vrolijk en herkenbaar. Kristina tekende veel meer dan in de tekst staat en laat je zo lekker wegdromen.
Voor kinderen vanaf 6 jaar.
***

-Hallo zon! Yogaboek voor kids/ Femmy Brug: de sportclub, tekenschool, dictieles, computer, tv,... maken het leven van onze kinderen waardevol, maar best ook stresserend. Dit boek kan hen helpen om (letterlijk) weer op adem te komen. Het staat boordevol yogaoefeningen die hen leren zich te ontspannen en te concentreren. De oefeningen zijn ook leuk om samen met je kinderen te doen. Jammer van de slordige redactie, maar omdat het hier om yoga gaat knijp ik een oogje dicht.
Voor kinderen vanaf 9 jaar (jonger als het samen met een volwassene wordt gelezen).
***

Rood weeskind/ Begga Dom: ik was bij de 'eerste steenlegging' van dit boek en dat maakt het voor mij sowieso speciaal, maar ook de 'neutrale' lezer vindt hier een bijzonder intens verhaal terug over een zeventienjarige jongen die leeft met de schaduw van de dood, geschreven in een hemelse taal.
Voor jongeren vanaf 14 jaar.
****
(Later meer hierover)

-De woorden van Babel/ Andreu Carranza: een al even intens verhaal over de liefde voor letters, woorden, literatuur tegen de achtergrond van de Spaanse Burgeroorlog. Dit boek wordt wel eens vergeleken met de werken van Carlos Ruiz Zafon. Voor mij liggen die nog net een schuifje hoger, maar toch bezorgt ook deze roman je beslist vele uren leesplezier.
Voor volwassenen.
****

Nieuw op mijn boekenplank

-Viezeltje/ Suzan Peeters en Milja Praagman: mevrouw Stoffel heeft haar huis net aan kant als ze in de vuilnisbak een vies en plakkerig meisje ontdekt, Viezeltje. Op zoek naar koek maakt Viezeltje er in de kortste keren weer een janboel van. Net dan komt de burgemeester langs. Een verrassend, hilarisch, haast karikaturaal verhaal waarin kinderen, maar vast ook sommige ouders zich zullen herkennen. Niet alleen de tekst, maar ook de luchtige tekeningen brengen je aan het lachen.
Voor kinderen vanaf 3 jaar.
***

-Billy buitenkind/ Lucy Elliot: Billy houdt van de zee, het strand en buiten. Maar omdat haar mama bang is moet ze binnen blijven. Als haar mama er niet is snoept Billy toch van de vrijheid. Ze heeft een geheime plek op het dak, ontmoet een bijzondere jongen en reist over zee,... Maar ze verlangt ook naar huis. Een teder verhaal over vrijheid, gemis en verlangen. De vele lagen zijn voor jonge kinderen misschien moeilijk te vatten, maar een warm gevoel krijgen ze vast wel. De bijzondere prenten doen je wegdromen.
Voor kinderen vanaf  5 jaar.
***

-Onze pappa kreeg een ongeluk in zijn hoofd/ Wieke van Dun en Jasper Kingma: Jaspers papa kreeg een herseninfarct toen Jasper vijf was. Dit boekje vertelt zijn verhaal. Hier vind je geen grootse taal terug, maar een duidelijke beschrijving van wat er kan gebeuren als een gezin met CVA te maken krijgt. Dit boekje wil deze gezinnen steunen, informatie geven en helpen om de draad weer op te nemen. Best lees je dit boek als ouder samen met je kind(eren). Vragen en opdrachten geven kinderen de kans om hun eigen ervaringen neer te schrijven of te tekenen. Volwassenen vinden een heleboel tips terug. De regelgeving waarover sprake is en de instanties waarnaar verwezen wordt zijn wel de Nederlandse. Toch kan dit boekje ook voor Belgische gezinnen waardevol zijn. Zoon Jasper maakte zelf de illustraties.
***

-Villa Magdalena/ Santa Montefiore: vergeef me deze zonde, maar ik vind 'Santa Montefiore' leuke lectuur voor tijdens een weekendje weg. Haar complexloze verhalen en prachtige beschrijvingen zorgen er meestal voor dat ik me in de oorden waarover ze schrijft waan. Maar in dit boek mis ik net deze beschrijvingen.  Tijdens het lezen vertoefde ik dus niet afwisselend in Toscane en Devon zoals de personages, maar gewoon op de bus naar Bordeaux. Dat de gebeurtenissen in het Italië van 1966 uiteindelijk met die van het hedendaagse Engeland zouden samenvloeien was na haar vorige boeken ook niet meer verrassend. Heb ik met een overdosis te maken?
Voor volwassenen.
**

Nieuw op mijn boekenplank

-Drakentaart/ Sandrine Lambert en Lotte Leyssens: draak Daan wordt vijf. Dat viert hij met zijn vriendjes en een grote taart. Zoals dat bij draken hoort, wil Daan de kaarsjes aanblazen. Helaas lukt dat niet. Maar Daan kan wel iets anders... Een eenvoudig, maar toch bijzonder verhaal, geschreven in een eenvoudige, maar mooie taal. En omdat driemaal scheepsrecht is: eenvoudige, maar schattige tekeningen die kinderen vast en zeker aanspreken.
Voor kinderen vanaf 4 jaar.
***

-Konijntjesbrood/ André Sollie: de koning en de koningin verwachten hun eerste kindje. De koningin  droomt van een wit konijntje, maar de koning hoopt dat het een rode eekhoorn wordt. Ze kibbelen er op los... Een ietwat bizar prentenboek in de geheel eigen stijl van André Sollie. Vol fantasie, poëzie, humor,... André gebruikte vooral collagetechnieken voor zijn illustraties, die op zich zoveel vertellen dat je ze kan blijven bekijken, maar tegelijk wondermooi samenspelen met de tekst.
Een hebbeding voor kinderen vanaf 6 jaar én volwassenen.
*****

-Ik heet Olivia en daar kan ik ook niks aan doen/ Jowi Schmidt: na de dood van haar moeder woont Olivia samen met haar vader 'tijdelijk' in een boot in de tuin van de kapsalon waar haar vader werkt. Alles is tijdelijk. Zo spraken ze het af. Een verhaal over rouwverwerking dat zich van andere onderscheidt door de ongewone personages en hun manier van leven. Ondanks het zware thema is dit boek soms grappig.
Voor kinderen vanaf 10 jaar.
**

-De bovenkamer van Jakob/ Evelien De Vliegher: Jakob verhuist naar 'Het Leliehof', het psychiatrische ziekenhuis waar zijn moeder directeur is. Daar gaat een nieuwe wereld voor hem open, ontmoet hij bijzondere mensen en beleeft hij vreemde dingen. Hij groeit er letterlijk en figuurlijk veel sneller dan goed voor hem is. Een intrigerend boek over groot worden, dat zich afspeelt in een ongewone omgeving. Geschreven in een prachtige taal met vele knappe vergelijkingen en metaforen.
Voor jongeren vanaf 12 jaar.
****

-Over zee/ Marleen Nelen: 1804. Acker woont met zijn vader en broer in een Engels visserdorp. Alle dagen gaan de mannen er de zee op. Maar Acker niet. Hij doet het huishouden, brengt zijn tijd door met Ione, de dochter van de vuurtorenwachter, en droomt ervan te kunnen vliegen... Marleen schrijft zo visueel dat je je tijdens het lezen van dit boek in de 19de eeuw waant. Ze zet de personages zo sterk neer dat je van de eerste tot de laatste bladzijde intens met hen meeleeft. Met dit verhaal won Marleen de 'Zoute Zoen 2010'.
Voor jongeren vanaf 14 jaar.
*****